Am y gronfa
Mae Cronfa Cymunedau Eryri yn gronfa fydd yn ymateb i gynorthwyo cymunedau o fewn ac o amgylch Eryri i gynnal a gwella ansawdd bywyd preswylwyr ac adeiladu cymunedau cydnerth.
Sefydlwyd y gronfa drwy gytundeb rhwng Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri a Llywodraeth Cymru. Yr Awdurdod fydd yn gweinyddu’r gronfa.
Mae’r gronfa yn benodol ar gyfer prosiectau cyfalaf yn unig, gyda cyfanswm o £75,000 ar gael yn y flwyddyn ariannol 2024/25. Bydd y gronfa gyfalaf ar gael i gymunedau lleol a grwpiau/cymdeithasau gwirfoddol at ddibenion cydnerthedd economaidd-gymdeithasol ar gyfer prosiectau rhwng £5,000–£20,000.
Dylai ceisiadau flaenoriaethu’r themâu canlynol,
- seilwaith gwyrdd
- gwell mynediad at hamdden ar gyfer iechyd a lles
- cynhyrchu ynni
- gwelliannau amgylcheddol lleol megis rheoli sbwriel a gwastraff
- datblygu cymunedol
- ffyniant yr iaith Gymraeg
- Datgarboneiddio
Ceisiadau
Dyddiad cau ar gyfer ceisiadau 2024/2025 oedd 13 Mai 2024.
Cydlyniant Cymunedol
Un o rinweddau arbenning Parc Cenedlaethol Eryri yw yr ymdeimlad cadarn o gydlyniant cymunedol, a bywiogrwydd sy’n cyfuno i roi ymdeimlad cryf o le.
Un o rinweddau arbenning Parc Cenedlaethol Eryri yw yr ymdeimlad cadarn o gydlyniant cymunedol, a bywiogrwydd sy’n cyfuno i roi ymdeimlad cryf o le.
Mae ein cymunedau wedi cael eu ffurfio a’u siapio gan eu hamgylchedd gwydn a hardd. Ein gobaith yw i gryfhau hunaniaeth ein cymunedau a bwriad Cronfa Cymunedau Eryri yw i gyfrannu tuag at hyn drwy gefnogi prosiectau bydd yn buddio cymuedau Eryri.
Canlyniadau allweddol cysylltiedig o Gynllun Eryri:
- bod iaith, diwylliant a threftadaeth Eryri yn cael eu dathlu, eu cefnogi a’u cryfhau.
- cefnogir cymunedau lleol i ffynnu ym mhob agwedd ar lesiant
Cynlluniwyd a chynhyrchwyd arwyddion newydd i’w gosod yn Tŷ Hyll gyda’r nod o ymgysylltu trigolion lleol ac ymwelwyr â’r Tŷ Hyll – yr hanes lleol, treftadaeth, tirwedd ac yr iaith yn y rhan unigryw hon o Eryri.
Nod y prosiect hwn oedd cyflwyno negeseuon allweddol, dwyieithog i ymwelwyr am barchu a gofalu am y cynefinoedd a’r tirweddau ar draws y Parc Cenedlaethol. Mae’r arwyddion yn rhan bwysig o waith Cymdeithas Eryri fel ymateb i’r pandemig Covid a’r pwysau o ymwelwyr cynyddol ar y Parc Cenedlaethol. Fel rhan o’r gwaith ar y prosiect partneriaeth Caru Eryri, adnabuwyd angen i gynyddu ymwybyddiaeth a pharch ymwelwyr o’r ardal, ei chymunedau a’i rhinweddau arbennig. Bydd yr arwyddion hyn yn cyfrannu at y gwaith codi ymwybyddiaeth hwn mewn lleoliad poblogaidd ac enwog o fewn y Parc.
Mae Y Ganolfan Abergynolwyn yn elusen sy’n cael ei rhedeg gan wirfoddolwyr. Mae’n ganolbwynt i gymuned Abergynolwyn gyda grwpiau’n cyfarfod bob wythnos, y band pres a’r côr yn ymarfer yn y neuadd, nosweithiau cwis, sgitls a chyngherddau.
Mae gan Abergynolwyn ganran uchel o drigolion oedrannus ac felly prif nod y prosiect hwn oedd caniatáu mynediad i neuadd bentref Abergynolwyn i rai â symudedd cyfyngedig. Roedd y botymau agor awtomatig wedi torri rhai blynyddoedd yn ôl, ac nid oeddent yn ddigon da i basio safonau modern.
Yn ogystal â chael caffi a chanolfan ar gyfer y gymuned, mae gan Y Ganolfan arddangosfa fawr o ffotograffau hanesyddol o Abergynolwyn a’r cyffiniau a’r chwarel lechi, ac yn gyrchfan boblogaidd i ymwelwyr i’r ardal.
Gyda grant gan Dîm Cronfa Cymunedol Eryi mae’r drysau bellach wedi eu trwsio ac yn gwbl weithredol. Mae diweddaru a moderneiddio’r mynediad i’r neuadd wedi bod yn brosiect bach sydd wedi cael effaith fawr ar wneud neuadd y pentref yn hygyrch i bawb.
Prif bwrpas y prosiect oedd ymateb i sefyllfa Covid 19 ac ail feddwl yn sylfaenol am y dull o gynnal cyfarfodydd cymdeithasol, ac i wneud hyn trwy wneud y gorau o dechnoleg i gyflawni’r newidiadau.
Roedd yna angen i ail gynllunio cyfleusterau’r Neuadd Bentref yn llwyr, fel bo modd cynnal cyfarfodydd a digwyddiadau mewn aml gyfrwng, a thrigolion yr ardal yn cael y dewis o fynychu’r digwyddiad yn y neuadd neu ymuno ar sgrin o gartref. Gwelwyd yr angen hefyd i gael cyfleusterau o safon uchel (offer sain a goleuadau ayyb) er mwyn galluogi perfformiadau byw gan gwmnïau drama a bandiau.
Mae’r prosiect wedi gwireddu ei amcanion o brynu a gosod sustemau sain a golau, sustem loop ar gyfer y trwm eu clyw, a sgriniau teledu mawr ar gyfer cyfarfodydd rhithiol. Mae’r offer wedi ei osod a’r defnydd ohono wedi cychwyn. Mae’r manteision i’w gweld yn barod gydag Eisteddfodau yn cael eu cynnal yn y neuadd a chyfarfodydd hybrid y Cyngor Cymuned wedi cychwyn.
Mae’r prosiect a’r cyfleusterau newydd o fudd i:
- Bobl ynysig sydd wedi colli hyder i gymdeithasu dros gyfnod Covid‐19.
- Bobl hŷn neu fregus fydd yn manteisio o ymuno mewn cyfarfodydd ‘hybrid’.
- Fudiadau fydd yn medru cadw mewn cysylltiad â’u haelodau mewn cyfnod anodd, ac o bosibl ehangu eu hapêl i gynulleidfa ehangach.
- Berfformwyr – cwmnïau drama, bandiau a chorau etc fydd yn manteisio ar y dechnoleg newydd.
Prif bwrpas y grant oedd i dderbyn cyfraniad tuag at brynu adeilad yr hen Spar ar Stryd Fawr Bethesda i’w adnewyddu fel canolfan fanwerthu, bwyty a chanolfan dreftadaeth.
Fel rhan o’r prosiect ehangach, mae cynllun bws gwennol trydan i gasglu twristiaid o Ganolfan yr Hen Bost i’w cario i Lyn Ogwen ac yn ôl. Mae hyn yn rhan o’r weledigaeth o greu twristiaeth gynaliadwy yn y Dyffryn yn ogystal â gwasanaeth llogi beiciau trydan Beics Ogwen o’r ganolfan gan roi opsiynau teithio llesol a chynaliadwy i dwristiaid a phobl leol.
Mae’r prosiect hwn o fudd mawr i Ddyffryn Ogwen ar sawl lefel:
- Bydd y ganolfan newydd yn gwella cynnig twristaidd Bethesda a’r cynnig i bobl leol
- Bydd y ganolfan newydd yn cynnig unedau gweithdy/stiwdio i grefftwyr lleol a gofod amlbwrpas i gynnal gweithdai hyfforddiant. Bydd y ganolfan newydd felly’n cyfrannu tuag at atgyfnerthu’r economi leol yn y Dyffryn.
- Bydd y ganolfan newydd hefyd yn atgyfnerthu’r iaith a diwylliant gyda ffocws ar ddatblygu canolfan dreftadaeth leol
Llwyddodd Cyngor Cymuned Bro Machno i sicrhau grant trwy Gronfa Cymunedau Eryri er mwyn gwella seilwaith cymunedol. Gyda ffocws ar hygyrchedd a chyfleustra technolegol, mae’r grant wedi hwyluso trawsnewid toiledau cyhoeddus ac yn hybu cysylltedd yn yr ardal.
Agwedd allweddol o’r prosiect oedd uwchraddio cyfleusterau toiledau cyhoeddus y pentref i sicrhau cynhwysiant i holl aelodau’r gymuned. Mae gosod pwyntiau mynediad RADAR yn rhoi darpariaeth i unigolion ag anableddau, yn ogystal â hyrwyddo hygyrchedd. Hefyd, mae integreiddio dulliau talu digyswllt, gan gynnwys cerdyn ac Apple Pay, yn symleiddio’r broses, ac yn cynnig cyfleustra i drigolion ac ymwelwyr. Mae’r dyraniad grant hefyd wedi ymestyn i wella cysylltedd digidol o fewn y gymuned.
Mae Cronfa Cymunedau Eryri wedi darparu cyllid hanfodol yn ddiweddar ar gyfer gosod paneli solar ar do Clwb Golff Y Bala. Mae’r datblygiad arwyddocaol hwn nid yn unig yn amlygu ymrwymiad y clwb i gynaladwyedd ond hefyd yn dod â manteision niferus i’r gymuned wledig y mae’n ei gwasanaethu.
Mewn ardal wledig fel hon, mae mannau cymunedol fel clybiau golff yn chwarae rhan hanfodol wrth feithrin cysylltiadau cymdeithasol a darparu cyfleoedd hamdden. Mae’r prosiect yma yn sicrhau y gall y clwb barhau i weithredu gan gynnig lle i drigolion ymgynnull a mwynhau gweithgareddau awyr agored.
Bydd gosod paneli solar ar do’r clwb yn cael effaith sylweddol ar ddefnydd ynni’r clwb golff a’r costau cysylltiedig. Trwy harneisio pŵer yr haul, bydd y clwb yn lleihau ei ddibyniaeth ar ffynonellau ynni traddodiadol yn sylweddol, gan arwain at arbedion ar filiau ynni. Yna gellir ail-fuddsoddi’r arbedion hyn i gynnal cyfleusterau’r clwb, gan wella’r profiad cyffredinol i aelodau ac ymwelwyr.
